19.12.2025 | 14:55
Ուկրաինան և Ռուսաստանը զոհերի մարմինների նոր փոխանակում են իրականացրել
ՀՀ-ն Ռուսաստանին պարտք է 280 մլն դոլար, ՌԴ-ն Հայաստանին` 200-400 մլն դոլար․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
18.12.2023 | 21:50
Արդեն ավելի քան 1 տարի է անցել այն պահից, երբ հայտնի դարձավ, որ Ռուսաստանը Հայաստան չի ուղարկել հարյուր միլիոնավոր դոլարների սպառազինություն, որի գումարը 44-օրյա պատերազմից հետո Երևանը փոխանցել էր Մոսկվային։ Այս խնդրի մասին բարձրաձայնեց Նիկոլ Փաշինյանը 2022 թվականի սեպտեմբերի 29-ին՝ հրապարակավ դժգոհելով դաշնակից համարվող երկրներից։
Խնդրի բարձրաձայնումից հետո անցել է մեկ տարի չորս ամիս, իսկ թե երբվանից է այն առկա, տեղեկություններ չկան։ Հայտնի չեն նաև գումարի հստակ չափը, զենքի մատակարարման ժամկետները և տեսակները։ Մինչ այս շրջանառվել են տեղեկություններ 200-ից մինչև 400 մլն դոլարի փոխանցման մասին։
Նոյեմբերի 24-ին, երբ Նիկոլ Փաշինյանն ուղիղ եթերում պատասխանում էր քաղաքացիների հարցերին, ներկայացրեց հավանական մի սցենար, թե ինչպես կարելի է հետ բերել Մոսկվային փոխանցված հսկայական գումարները։
Ֆինանսների նախարարությունից Factor TV-ի գրավոր հարցմանն ի պատասխան՝ հայտնեցին, որ Հայաստանը Ռուսաստանին այս պահին պարտք է 280 մլն դոլար, որը համարժեք է 112 մլրդ դրամի։ Պարտքը գոյացել է ՌԴ-ից վերցված երեք վարկերից։ ՀՀ-ն 2015 թվականին ՌԴ-ից 270 մլն դոլարի վարկ է ստացել ատոմակայանի վերականգման ծրագրի համար, որի մնացորդն այժմ կազմում է 102 մլն դրամ։ Նույն թվականին ՌԴ-ից ևս մեկ՝ 200 մլն դոլարանոց վարկ է վերցրել՝ զենքեր ձեռք բերելու համար։ Այս վարկի մնացորդը 80 մլն դոլար է։ Նույն նպատակով ՌԴ-ն 100 մլն դոլարի վարկ էլ տվել է 2017-ին, մնացորդն այժմ կազմում է 97 մլն դոլար։ Ուշագրավ է, որ ՌԴ-ն վարկերը տրամադրում էր հենց իրենից զենքեր գնելու նպատակով։
Քանի որ հայտնի չէ, թե ՀՀ-ն պատերազմից հետո զենքերի համար որքան է վճարել Մոսկվային, չկա հարցի պատասխանը՝ արդյո՞ք զենքերի համար նախատեսված գումարը կբավարարի այս երեք վարկի մնացորդներն ամբողջությամբ մարելուն։ Իշխանության ներկայացուցիչները թվեր չեն ներկայացնում։
Այնուհանդերձ, ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը խնդրահարույց չի համարում, եթե որոշվի զենքի համար նախատեսված միլիոնավոր դոլարները փոխանցել պարտքի մարմանը։
Ֆինանսների նախարարության տրամադրած փաստաթղթերից տեղեկանում ենք, որ ՌԴ-ն վարկը ՀՀ-ին տրամադրել է երեք տոկոսով։ Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը սա չափազանց բարձ է համարում։ Նրա դիտարկմամբ՝ ՀՀ-ն պետք է այլ երկրներից մատչելի վարկ վերցնի և այդ տարբերակով վճարի Մոսկվայի տված բարձր տոկոսներով վարկերը։
Նշենք, որ զենքի մատակարարման ձգձգումը տեղի է ունենում Մոսկվայի առաջնորդած ՀԱՊԿ-ի կողմից Հայաստանի Հանրապետության հանդեպ իր պարտավորությունները չկատարելու ֆոնին։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Նարեկ Կիրակոսյան
