13.12.2024 | 23:31
Գերմանիան հավանություն է տվել 2006թ․ ի վեր զենքի ամենամեծ արտահանմանը Թուրքիա
Ի՞նչ են պայմանավորվել Փաշինյանն ու Էրդողանը. զանգի դրական կողմերի ու վտանգների մասին․ ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Քաղաքականություն
12.07.2022 | 21:15
Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի մեկնարկից վեց ամիս անց երեկ առաջին անգամ տեղի է ունեցել Հայաստանի վարչապետի ու Թուրքիայի նախագահի հեռախոսազրույցը։ Նիկոլ Փաշինյանի ու Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի աշխատակազմերը գրեթե նույնաբովանդակ հայտարարություններ են տարածել՝ իրենց հասարակություններին չտեղեկացնելով՝ հեռախոսազանգի նախաձեռնողը Երևանն է եղել, թե Անկարան։ Փաշինյանն ու Էրդողանն առաջին ուղիղ շփման ընթացքում միմյանց շնորհավորել են Քուրբան Բայրամի և Քրիստոսի պայծառակերպության տոների առթիվ, ընդգծել հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի կարևորությունը՝ շեշտելով, որ այն կնպաստի տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության ամրապնդմանը: ՔՊ խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանի խոսքով՝ Փաշինյանն ու Էրդողանն այս առնչությամբ հստակ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերել։
Հեռախոսազրույցի ընթացքում Փաշինյանն ու Էրդողանը հույս են հայտնել, որ հայ-թուրքական սահմանը կբացվի երրորդ երկրների քաղաքացիների համար, ինչպես նաև ուղիղ օդային բեռնափոխադրումներ կիրականացնեն Երևանն ու Անկարան։ Հիշեցնենք՝ հուլիսի մեկին Վիեննայում տեղի ունեցած հանդիպման ընթացքում այս գործընթացների շուրջ պայմանավորվածություններ էին ձեռք բերել Հայաստանի ու Թուրքիայի հատուկ բանակգնացներ Ռուբեն Ռուբինյանն ու Սըրդար Քըլըչը։ Թե երբ սահմանները կբացվեն կամ բեռնափոխադրումները կիրականացվեն, ո՛չ երկու երկրների ղեկավարների հեռախոսազրույցին, ո՛չ էլ բանագնացների հանդիպմանը հաջորդած հաղորդագրություններում հստակեցված չեն։
Քաղաքագետ, Երևանի մամուլի ակումբի նախագահ Բորիս Նավասարդյանը Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորումն անհրաժեշտություն է համարում, այնինչ թուրքագետ, «Հայաստան» դաշինքի ցուցակով նախորդ տարի պատգամավորի թեկնածու առաջադրված Ռուբեն Մեքոնյանի խոսքով Փաշինյան-Էրդողան հեռախոսազրույցի շուրջ հիացական գնահատականները լիովին անտեղի են։ Թուրքագետը սա դիվանագիտական առաջընթաց չի համարում։
Փաշինյան-Էրդողան առաջիկա շփումների ձևաչափերի մասին Երևանն ու Անկարան առայժմ ոչինչ չեն հայտնում։ Ըստ պաշտոնական տեղեկատվության՝ նրանք անդրադարձ չեն կատարել Արցախյան հիմնախնդրին ու Թուրքիայի անթաքույց աջակցությանն Ադրբեջանին՝ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում։
Հիշեցնենք՝ 44-օրյա պատերազմի օրերին Նիկոլ Փաշինյանը իսրայելական լրատվամիջոցին տված հարցազրույցում հասցեական մեղադրում էր Թուրքիայի իշխանություններին՝ զինյալ վարձկաններին ղարաբաղյան պատերազմում ներգրավելու համար։ Նիկոլ Փաշինյանը նույն հարցազրույցում շեշտել էր, որ թուրքիան ցանկանում է վերականգնել Օսմանյան կայսրությունը։ ՔՊ խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը նշում է՝ այս սպառնալիքները այժմ էլ կան, որի չեզոքացման փորձն, ըստ Փաշինյանի թիմակցի, խաղաղության օրակարգն առաջ մղելն է։
Նարեկ Կիրակոսյան
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
