Սևանա լճից ջրառն սկսվել է․ ինչպես են աշխատում Սևան-Հրազդան կասկադի 7 ՀԷԿ-երը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

01.11.2024 | 23:19
Հրդեհ Գյումրու տներից մեկում
01.11.2024 | 23:00
Թուրքիան 2021թ․ ի վեր մերժել է պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակել ավելի քան 8521 բանտարկյալների՝ թիրախավորելով քաղբանտարկյալներին
01.11.2024 | 22:44
Տաջիկստանում 1500 մարդ է ձերբակալվել` «կախարդների դեմ ուժեղացված ստուգման» ժամանակ
01.11.2024 | 22:29
Թուրքիայի իշխանությունները ծրագրում են «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենք ընդունել՝ քննադատության դեմ պայքարելու համար․ Bloomberg
01.11.2024 | 22:14
Ժնևի ՄԱԿ-ի գրասենյակում բացվել է Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամության սենյակ
01.11.2024 | 22:00
Զգուշացե՛ք, դռները չեն փակվում. քաոսային իրավիճակ` մետրոյի կայարաններում. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
01.11.2024 | 21:48
Գրիգորյան-Մուստաֆաև հանդիպումը ցույց տվեց՝ Ադրբեջանը կգնա սահմանազատման ուղիով․ Հրայր Մանուկյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
01.11.2024 | 21:32
Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
01.11.2024 | 21:16
Ադրբեջանի Մեջլիսի նախագահն ու Բաքվում ՌԴ դեսպանը Եվրախորհրդարանի «հակաադրբեջանական գործողություններն» են քննարկել
01.11.2024 | 21:00
Բաքվում նավթավերամշակման գործարանի տարածքում գազի արտանետումից մշուշ է առաջացել` սուր հոտի տարածմամբ
01.11.2024 | 20:44
Կրեմլը՝ Ուկրաինայի տարածքով դեպի Եվրոպա ադրբեջանական գազի հնարավոր մատակարարումների մասին
01.11.2024 | 20:30
Ան«վեթինգ» դատավորները․ ԲԴԽ-ն չունի բարեվարքության ստուգում չանցած դատավորների ցուցակը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
01.11.2024 | 20:18
Հրդեհ Ամիրյան փողոցի շենքերից մեկում. դեպքի վայր է մեկնել 3 մարտական հաշվարկ
01.11.2024 | 20:00
Մեծ առճակատում՝ Հարիսի և Թրամփի միջև․ ո՞վ կլինի ԱՄՆ-ի նոր նախագահը․ զրույց Տիգրան Մուղնեցյանի հետ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
01.11.2024 | 19:47
Թեհրանը կպատասխանի Իսրայելին մահացու հարվածով՝ օգտագործելով իր թաքնված հնարավորությունները․ իրանցի գեներալ
Բոլորը

Սևանա լճից սկսվել է ոռոգման նպատակով ջրի բացթողումը։ Հունիսի 6-ի դրությամբ՝ արդեն 1 միլիոն 908 հազար խորանարդ մետր ջուր է բաց թողնվել: Այս տարի, ընդհանուր առմամբ, 170 միլիոն խորանարդ մետր ջրառ է նախատեսված։ Ջուրը, նախքան Արարատյան դաշտի մշակաբույսերին հասնելը, նախ օգտագործվում է էլեկտրաէներգիայի արտադրության համար։ Սևանա լճի ջուրը նախ անցնում է Հրազդանի ՀԷԿ-ով, ապա թափվում Մարմարիկի ջրամբար, այնուհետև հասնում Արգելի, Արզնիի, Քանաքեռի և Երևանի ՀԷԿ-եր։

2022 թվականի հունիսի 6-ի դրությամբ՝ Սևանա լիճը գտնվել է 1900 մետր 73 սանտիմետր բարձրության վրա, ինչը 18 սանտիմետրով ցածր է նախորդ տարվա նույն օրվա նիշից:

«Սևան ՀԷԿ»-ի ձկնապաշտպան կառույցը թույլ չի տալիս, որպեսզի Սևանա լճից մանրաձկները դուրս գան ՀԷԿ-եր։ ՀԷԿ-ի ջրընդունիչ կայանները, ընդհանուր առմամբ, երկուսն են․ այստեղից են ջրի հոսքը կարգավորում։ Ջրառը սկսելու համար նախապես տեղադրված կնիքը բացում են ոչ թե ՀԷԿ-ի աշխատակիցները, այլ պատասխանատու գերատեսչությունների ներկայացուցիչները։ Երբեմն էլ գալիս, ստուգում են, տեսնեն՝ արդյո՞ք աշխատակիցները չեն հանել կնիքները՝ ասում է փականագործ Գուրգեն Գուլանյանը։

Կնիքը հանելուց հետո արդեն ՀԷԿ-ի աշխատակիցները պատնեշները բարձրացնում են, որպեսզի ոռոգում իրականացվի։

ՀԷԿ-ի ստորգետնյա եռահարկ կայան հասնելու համար պետք է իջնել կա՛մ 320 աստիճան ունեցող սանդուղքով, կա՛մ վերելակով՝ 100 մետր: «Սևան ՀԷԿ»-ի պետն ասում է՝ կայանը վերազինվում է ամեն տարի։ Օրինակ, այս տարի հասցրել են փոխարինել արագության կարգավորիչը։ ՀԷԿ-ում գործում է 2 ագրեգատ, որոնցից յուրաքանչյուրն այս պահին ունի 17,5 մեգավատ հզորություն։

Հաջորդ ՀԷԿ-ը, որտեղով անցնում է Սևանա լճի ջուրը, «Հրազդան»-ն է։ Այստեղ էլեկտրաէներգիա արտադրելով՝ այն հոսում է Հրազդան գետի հունով, հասնում «Արգել», իսկ վերջում՝ «Երևանի ՀԷԿ-3»։

«Արգել ՀԷԿ»-ը Սևան-Հրազդան կասկադի երրորդ աստիճանն է։ Կայանի պետ Արթուր Ստեփանյանն ասում է՝ կայանի աշխատանքը կախված է համակարգի ռեժիմից, ջրի քանակից։ Երբ դեռ Սևանից ջրառը սկսված չէ, խողովակներն «Արգել ՀԷԿ» են բերում Աղբյուրակի ջրամբարի ջուրը։

Նախկինում Գյումուշ կոչված այս ՀԷԿ-ը մոտ 70 տարեկան է և վերազինման կարիք ունի․ ներդրումներն անում են փուլ առ փուլ՝ ֆինանսական միջոցներն են անբավարար։ ՀԷԿ-ում այժմ երկու ագրեգատ է աշխատում, մյուս երկու ագրեգատները վերանորոգման փուլում են։ ՀԷԿ-ն ամբողջ հզորությամբ գործարկելու համար ընդամենը մի քանի րոպե է անհրաժեշտ՝ վստահեցնում է կայանի պետը։

1962 թվականին շահագործման հանձնված «Երևան ՀԷԿ-1»-ը Սևան-Հրազդան կասկադի վեցերորդ աստիճանն է։ ՀԷԿ-ի կառավարման կետից հերթափոխի պետը թողարկում ու անջատում է հիդրոագրեգատները, համակարգչից հետևում է Սևան-Հրազդան կասկադի աշխատանքներին և այլն։ Այս ՀԷԿ-ում արտադրված հոսանքը չի պահեստավորվում և ամբողջ հզորությամբ՝ 44 մեգավատտ աշխատում է ձնհալի, երբեմն էլ՝ վարարման սեզոնի ժամանակ։ ՀԷԿ-ն այս պահին վերանորոգման կամ վերազինման կարիք չունի։

Չորային տարիներին, երբ Սևանա լճից ջրառը գերազանցում է թույլատրելի 170 մլն խորանարդ մետրը, ՀԷԿ-երի արտադրված լրացուցիչ էլեկտրաէներգիայի արժեքը ընկերությունը փոխանցում է բյուջե։ Օրինակ՝ այս տարի, անցյալ տարվա համար, պիտի վճարեն 211 միլիոն դրամ։ Ի դեպ, Սևան-Հրազդան կասկադի՝ Հրազդան գետի երկայնքով տեղակայված բոլոր 7 ՀԷԿ-երը միասին վերցրած ունեն 564 մեգավատտ հզորություն։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Արփի Հակոբյան