Հայ-ռուսական համագործակցության շրջանակներում արձանագրվել է էական զարգացում տրանսպորտի, էներգետիկայի և առողջապահության ոլորտներում. Մհեր Գրիգորյան

Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկի հետ մասնակցել է Հայաստանի Հանրապետություն Ռուսաստանի Դաշնության գործարար առաքելության այցի շրջանակներում կազմակերպված «Հայ-ռուսական տնտեսական համագործակցություն. հեռանկարային նախագծեր» միջոցառման բացման արարողությանը:

Միջոցառման շրջանակներում տեղի են ունենալու կլոր սեղան-քննարկումներ քաղաքային տնտեսության, էներգետիկայի և շրջակա միջավայրի, ինչպես նաև նորարարությունների թեմաներով, ստորագրվելու է համագործակցության համաձայնագիր ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության, ՌԴ պետական զարգացման կորպորացիայի (ВЭБ.РФ) և Հայաստանի զարգացման և ներդրումների կորպորացիայի միջև: Ստորագրվելու է նաև համաձայնագիր «Imagine HUB by Soft» ընկերության և «Սկոլկովո» հիմնադրամ ոչ առևտրային կազմակերպության միջև:

Միջոցառման սկզբում ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը և ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը հանդես են եկել ելույթներով:

***

ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի ելույթը

Հարգելի Ալեքսեյ Լոգվինի,
Հարգելի գործընկերներ,

Ուրախ եմ Ձեզ ողջունել Երևանում Հայաստանի Հանրապետություն ռուսաստանյան ընկերությունների գործարար առաքելության շրջանակներում: Սա, ըստ էության, նման ձևաչափով և նման մասշտաբով առաջին միջոցառումն է, որի նպատակն է ռուսաստանյան մեր գործընկերների հետ տնտեսության և ներդրումային միջավայրի արդիական հարցերի շուրջ անմիջական քննարկումը:

Վստահ եմ, որ մեր այսօրվա աշխատանքը լավ հարթակ կծառայի բիզնես համայնքների ներկայացուցիչների միջև նոր անմիջական շփումների հաստատման և նոր հեռանկարային փոխշահավետ նախագծերի ու կոոպերացիոն լուծումների քննարկման համար:

Մեր երկրների առևտրատնտեսական համագործակցությունը շարունակում է թափ հավաքել՝ այդ թվում Եվրասիական տնտեսական միությանն անդամակցության շնորհիվ: Հայաստանը ցուցադրում է ԵԱՏՄ պետությունների հետ առևտրի և համագործակցության կայուն աճ: Ավելին, արդեն ակնհայտ է, որ մեծ մասամբ շնորհիվ եվրասիական ինտեգրացիոն ծրագրի մեզ հաջողվել է զգալի թուլացնել համավարակի բացասական տնտեսական և սոցիալական հետևանքները:

Ներկայիս բարդ իրավիճակում ԵԱՏՄ անդամ պետությունների հետ առևտրատնտեսական համագործակցությունը մեզ համար շարունակում է մնալ տնտեսության վերականգնման հիմնական երաշխիքներից մեկը և դառնում է կարևորագույն դրական գործոն, որն ազդում է մեր երկրի տնտեսական աճի և արտաքին առևտրի ներուժի վրա:

Ցանկանում եմ ընդգծել, որ 2019 թվականին առաջին անգամ մեր երկրների միջև առևտրաշրջանառությունը գերազանցել է 2,0 մլրդ դոլարի շեմը: Չնայած մեր քաղաքացիների տեղաշարժի և ապրանքների տեղափոխման պարտադրված սահմանափակումներին՝ թելադրված համաշխարհային համավարակով, 2020 թվականին մեզ հաջողվել է արձանագրել միայն աննշան անկում երկկողմ առևտրաշրջնառության մեջ: Ինչ վերաբերում է ընթացիկ տարվան, ապա աճն արդեն ակնհայտ է. առևտրաշրջաառությունը առաջին կիսամյակում կազմել է 1.9 մլրդ դոլար (աճ 16%), ընդ որում ներմուծման աճը կազմել 9%, իսկ արտահանման՝ 36%:

Արտահանման հիմնական մասը կազմել են թանկարժեք և ոչ թանկարժեք մետաղները, քարերը և դրանցից ստացված արտադրանքը, մեքենաշինության, գյուղատնտեսության, թեթև արդյունաբերության արտադրանքը, քիմիական ապրանքները, սննդամթերքը: Հարկ է նշել, որ ակնհայտ են հեռանկարները արտահանման ծավալների ավելացման համար, առաջին հերթին՝ ոչ հումքային:

Այս ամենը վկայում է այն մասին, որ ռացիոնալ և պատեհաժամ կլինի ակտիվացնել արդյունաբերական կոոպերացիան և համատեղ ձեռնարկությունների և արտադրությունների զարգացումը, իրականացնել համատեղ նորարարական նախագծեր, որոնք թույլ կտան լինել մրցունակ արտաքին գործընկերների նկատմամբ: Անհրաժեշտ է նաև կառուցել կազմակերպալոգիստիկ շղթաներ, ստեղծել արտահանմանը աջակցող կենտրոններ:

Հարգելի գործընկերներ,

Ցանկանում եմ նշել, որ հայ-ռուսական համագործակցության շրջանակներում արձանագրվել է էական զարգացում տրանսպորտի, էներգետիկայի, թվայնացման և առողջապահության ոլորտներում:

Մեր երկրների միջև ձեռք բերված պայմանավորվածությունների համաձայն՝ Հարավկովկասյան երկաթուղիների (ՀԿԵ) ներդրումների ընդհանուր ծավալը մինչև 2024 թվականն ավելացել է 3,7 մլրդ ռուբլիով: Արդյունքում 2021 թվականին ձեռք են բերվել ժամանակակից ուղևորատար վագոններ, նոր էլեկտրագնացքներ ներքին տրանսպորտային հաղորդակցության համար և բեռնատար կիսավագոններ: 2022 թվականին ծրագրվում է նոր քառավագոն էլեկտրագնացքի ձեռքբերումը: Այսպիսով մինչև 2025 թվականը ՀԿԵ-ն փաստացի ամբողջովին կթարմացնի բոլոր ուղևորատար և բեռնատար շարժակազմերը:

Առաջիկայում ՀԿԵ-ի հետ համատեղ ծրագրվում է վերսկսել լաստանավային հաղորդակցությունը Փոթի նավահանգիստ-Կովկաս նավահանգիստ երթուղիով, ինչր հնարավորություն կտա ավելացնել մեր երկրների միջև առևտրաշրջանառությունը:

Պետք է նաև ընդգծել էներգետիկայի ոլորտը:

«Ռոսատոմ» պետական կորպորացիայի հետ համագործակցության շրջանակներում ավարտական փուլում է գտնվում Հայկական ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման, այդ թվում՝ արդիականացման և վերազինման ծրագիրը:

Ցանկանում եմ ընդգծել, որ հայկական կողմը բազմիցս հայտարարել է, որ կարևոր նշանակություն է տալիս ԵԱՏՄ շրջանակներում ընդհանուր էլեկտրաէներգետիկական և գազի շուկաների ձևավորմանը:

Վստահ եմ, որ համատեղ ջանքերով կհամաձայնեցվեն ոչ միայն ԵԱՏՄ ընդհանուր գազի շուկայում գնագոյացման և սակագների ձևավորման մոտեցումները, այլև կսահմանվեն գազի փոխադրման սակագները՝ թափանցիկության և ոչ խտրական մոտեցման հիման վրա:

Հարգելի գործընկերներ,

Ակնհայտ է, որ բարձր տեխնոլոգիաներն իրապես զարգացնող երկրները զբաղեցնում են առաջատար դիրքեր զարգացման բոլոր ուղղություններով:

Թվայնացումը և անցումը նոր տեխնոլոգիական կարգին բոլոր պետական և հանրային ոլորտներում դառնում է կարևորագույն միտում, որը որոշում է քաղաքական և սոցիալ-տնտեսական գործընթացների զարգացումը համաշխարհային, տարածաշրջանային և ազգային մակարդակներում:

Այս թեման երկարաժամկետ հեռանկարում անխուսափելիորեն գերիշխելու է բոլոր երկրների օրակարգում: Ելնելով դրանից՝ թվայնացումը, նորարարությունը և նորագույն տեխնոլոգիաները դիտարկվում են մեր կողմից որպես պետական կառավարման արդյունավետ և ակտիվ համակարգի և գործարար բարենպաստ միջավայրի ստեղծման առանցքային գործիքներ:

Համատեղ նախագծերի արդյունավետությանը հասնելու համար մենք կարևորում ենք արդյունաբերական և գիտատեխնիկական համագործակցության զարգացումը, հատկապես նորարարական, տեխնոլոգիական հարթակների ստեղծումը, ինչը թույլ կտա միավորել «գիտական գյուտեր»-«արտադրական ոլորտ» շղթան, ինչպես նաև էկոհամակարգի գործառնությունը, որտեղ ինժեներական ընկերությունները կկարողանան կյանքի կոչել նոր գաղափարները: Այս իմաստով նոր արդյունաբերական և տեխնոլոգիական կենտրոնների ստեղծումը կդառնա լավ հիմք մեր երկրների արդյունաբերական համագործակցության խորացման համար:

Առողջապահության ոլորտում համագործակցության համատեքստում ցանկանում եմ հայտնել իմ անկեղծ երախտագիտությունը Ռուսաստանի կողմից ցուցաբերված աջակցության համար՝ ուղղված Հայաստանում Քովիդ-19-ի տարածմանը հակազդելուն:

Ուղղակի ներդրումների ռուսաստանյան հիմնադրամի միջոցով ձեռք են բերվել «Սպուտնիկ V» պատվաստանյութի մի քանի խմբաքանակ, ինչպես նաև Հայաստանում Սպուտնիկ Լայթ պատվաստանյութի թողարկման նպատակով կազմակերպվել է տեխնոլոգիական տրանսֆերի գործընթացը:

Համագործացության կարևորագույն հատված ենք համարում զբոսաշրջության ոլորտը: Մենք պետք է դիտարկենք նաև այս ոլորտում համատեղ ներդրումային նախագծերի իրականացման հնարավորությունը:

Վստահ եմ, որ զբոսաշրջային ենթակառուցվածքների զարգացումը, զբոսաշրջային ծառայությունների մատչելիության բարձրացումը կնպաստեն մեր երկրների միջև զբոսաշրջային հոսքի ավելացմանը:

Հարգելի գործընկերներ,

Ամփոփելով ցանկանում եմ հույս հայտնել, որ ռուսաստանյան պատվիրակության այսօրվա առաքելությունը կհանդիսանա հավելյալ խթան մեր երկրների միջև ռազմավարական տնտեսական համագործակցության զարգացման համար և կծառայի որպես մեկնարկային կետ ապագայում նմանատիպ միջոցառումների կազմակերպման համար:

Մաղթում եմ արդյունավետ աշխատանք գործարար առաքելության բոլոր մասնակիցներին, ռուսաստանյան և հայաստանյան գործընկերներին ինչպես ընդհանուր լիագումար նիստի շրջանակներում, այնպես էլ առանձին շփումների ձևաչափում:

Շնորհակալություն: