12.12.2024 | 10:31
Նավթի գներն աճել են
Ալիևը վաճառեց Ադրբեջանի ինքնիշխանությունը․ սա Ադրբեջանի վե՞րջն է․ The National Interest
Քաղաքականություն
01.12.2020 | 21:59
Ադրբեջանցիները կարող են տոնել նոյեմբերի 10-ը՝ որպես Հայաստանի նկատմամբ Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմում իրենց հաղթանակի օր, որն իրականում Ադրբեջանի իրական անկախության վերջի սկիզբն է։ Այս մասին գրում է The National Interest-ը՝ անդրադառնելով Հայաստանի, Ադրբեջանի ու Ռուսաստանի ղեկավարների կողմից ստորագրված եռակողմ համաձայնությանը։
Հոդվածագիրը նշում է, որ Հայաստանը պարտվել է պատերազմում, Ալիևը՝ հաղթել, բայց Ադրբեջանը պարտվել է։
«Ադրբեջանի դրոշները կարող են ծածանվել Շուշիում և Քելբաջարում, բայց Ալիևի հաղթանակը տրվեց Ադրբեջանի անկախության հաշվին։ Սեփական իշխանությունն ամրապնդելու, կնոջ ու որդու՝ իրեն հաջորդելը երաշխավորելու համար Ալիևը վաճառեց Ադրբեջանի ինքնիշխանությունը»,- գրում է պարբերականը՝ հավելելով, որ ռուսական զորքերը հիմա Ադրբեջանում են։
Նշվում է, որ նրանք ապահովում են Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հրադադարի պահպանումը, սակայն տարածաշրջան ռուսական զորքերի վերադարձը Պուտինի վաղեմի երազանքն էր, որը քայլ առ քայլ նա վերադարձնում է նախկին սովետական երկրները։ Միգուցե Ալիևն էլ վստահ է զգում ռուսական զորքերի մուտքով՝ ամրապնդելով պատերազմի ընթացքում իր ու թուրքական ուժերի ձեռքբերումները, բայց Ալիևը մոռանում է, որ երբ ռուսական զորքերը արագորեն մտնում են, հազվադեպ են դուրս գալիս։
Հոդվածագիրը գրում է, որ թուրքերն էլ հազիվ թե գնան Ադրբեջանից։ Ադրբեջանի պատերազմի նպատակը ԼՂ-ն ու հարակից շրջաններն են, բայց Թուրքիայի շարժառիթն այլ է։
«Էրդողանն ու իր ռազմական ինտելեկտուալները՝ Դողու Փերինչեքի նման, երկար ժամանակ պանթյուրքական հավակնություններ ունեն, նրանք մշակութային, տնտեսական, քաղաքական կապերով Թուրքիան կապել են Ադրբեջանի, Կենտրոնական Ասիայի թյուրքական պետությունների հետ։ Սակայն Հայաստանը, խանգարում է Էրդողանի ամբիցիաներին, ինչպես նաև Վրաստանը, քանի որ ֆիզիկապես բաժանում է Թուրքիան թյուրքական պետություններից»,- ասվում է հոդվածում։
Հրադադարի համաձայնագիրն էլ, ըստ հրապարակման, Թուրքիային միջանցք է տալիս Հայաստանի տարածքում, չնայած դրա մեխանիզմները պարզ չեն, նաև Թուրքիան զորք է ուղարկում ռուս-թուրքական մոնիթորինգային կենտրոն։
The National Interest-ը գրում է, որ թուրքական հատուկ ջոկատայինները Բաքվում են, թուրքական F-16 կործանիչներն էլ մնում են Ադրբեջանի բազաներում։ Ալիևը կարող է Էրդողանին նայել որպես ընկերոջ, սակայն Էրդողանն Ալիևին տեսնում է որպես նպատակին հասնելու միջոց։
Բացի այդ, կա նաև սիրիացի վարձկանների հարցը․ Թուրքիան նրանց տեղափոխել է Ադրբեջան, Ալիևը՝ ընդունել։ Սակայն հիմա Ալիևը չի կարող նրանց ստիպել հեռանալ, եթե նույնիսկ շատ ցանկանա։ Թուրքիան ինչպես վարձկաններին ուղղորդեց հայերի դեմ, այնպես էլ կարող է հեշտությամբ օգտագործել ադրբեջանցիների դեմ, որոնք դեմ կլինեն Թուրքիայի նպատակներին։
Վերջնարդյունքում, ըստ հոդվածագրի, ադրբեջանցիները կարող են տոնել նոյեմբերի 10-ը՝ որպես Հայաստանի նկատմամբ Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմում իրենց հաղթանակի օր, բայց երբ տոնական օրերն անցնեն, նրանք պարզապես կհասկանան, որ սա Ադրբեջանի իրական անկախության վերջի սկիզբն է և երկրի ենթակայության սկիզբը ռուսական ու թուրքական սուվերենության հանդեպ։
Էմմա Չոբանյան
