Քաղաքականություն
23.10.2020 | 20:20Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում խաղաղապահների տեղակայումը ընդունելի է հայկական կողմի համար, և այդ ուժերը կարող են լինել ռուսաստանյան խաղաղապահները: Երեկ ռուսական «Ինտերֆաքս»-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։
Փաշինյանն անուղղակի պատասխանել էր Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը այն հայտարարությանը, թե Բաքուն չի մերժում դիտորդների ու խաղաղապահների մուտքը Ղարաբաղ: Ալիևը, սակայն, նշել էր, որ Բաքուն իր պայմանները առաջ կքաշի, եթե խաղաղապահների տեղակայման հարցը թևակոխի գործնական փուլ:
«Օրբելի» կենտրոնի վերլուծաբան Կարեն Վերանյանը Factor.am-ի հետ զրույցում ասաց․ «Փաշինյանի հայտարարությունը պետք է դիտարկել ընթացիկ քաղաքական խորհրդակցությունների գործընթացի տրամաբանության մեջ»։
Փորձագետն ասում է, որ երկու երկրների ղեկավարների հայտարարությունից հետո պետք է սպասել, թե գործնականում նրանք ինչ քայլերի կգնան, և ինչպիսի արձագանքներ կլինեն Ռուսաստանից, Թուրքիայից ու Մինսկի խմբի համանախագահ պետություններից: Վերանյանը չի բացառում, որ Երևանն ու Բաքուն նման հայտարարություններ արել են կողմերի միջև դիրքորոշումների վերաճշգրտման, ռեսուրսների գնահատման տեսանկյունից:
«Օրբելի» կենտրոնի վերլուծաբանն ասում է․ «Այս տարբերակն անընդունելի է ոչ միայն Հայաստանի, այլև Ռուսաստանի և ԵԱՀԿ ՄԽ մյուս երկրների համար»: Կարեն Վերանյանն ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ Փաշինյանի՝ խաղաղապահների տեղակայման մասին հայտարարությունը զուգադիպեց Անկարայից հնչող այն ցանկության հետ, որ Թուրքիան պատրաստակամ է զորքեր ուղարկել Ադրբեջան, եթե Բաքուն պաշտոնապես դիմի իրենց:
Այդուհանդերձ, վերլուծաբանից հետաքրքրվեցինք՝ հնարավո՞ր է, որ խաղաղապահների տեղակայումը հայտարարությունների մակարդակից գործնական փուլ տեղափոխվի: Վերանյանն ասաց, որ դա հնարավոր է ֆորս մաժորային իրավիճակների դեպքում, երբ Թուրքիան խնդրի կարգավորման համար այլ ելք չթողնի։
«Կովկաս» ինստիտուտի գիտաշխատող Հրանտ Միքայելյանն էլ չի բացառում, որ ռուս խաղաղապահների տեղակայումը կարող է տեղի ունենալ նաև առանց Ադրբեջանի համաձայնության, բայց դրա համար առանձնահատուկ պայմաններ են անհրաժեշտ, որոնք դեռ գոյություն չունեն: Փորձագետը միաժամանակ նշում է՝ Ադրբեջանը չի ցանկանում որևէ խաղաղապահ ուժերի տեղակայում հակամարտության գոտում, սակայն, Ալիևը հիմա փորձում է որոշակի թեմաներ շահարկել, որպեսզի թվա, թե ավելի կառուցողական է, քան Հայաստանի իշխանությունները:
Հրանտ Միքայելյանը նշում է նաև այն խնդիրները, որոնց պատճառով կողմերը չեն ցանկանում հակամարտության գոտում խաղաղապահներ տեղակայվեն: «Կովկաս» ինստիտուտի փորձագետն ասում է․ հակամարտության գոտում տեղակայված են լինելու Ադրբեջանի զինված ուժերը, Արցախի պաշտպանական բանակը և այն երկրների ուժերը, որոնք խաղաղապահներ են տեղակայելու: Այս պարագայում ունենալու ենք հակամարտության նոր ձևաչափ, որին կողմերը պատրաստ չեն։
Ի դեպ, փորձագետները չեն բացառում, որ խաղաղապահների տեղակայումը Արցախում կձախողվի նաև այն պատճառով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայնության չեն կարող գալ, թե որ երկիրը պետք է այդ առաքելությունն իրականացնի:
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Նարեկ Կիրակոսյան
