Բա՞ն է փոխվել, տղե՛րք, ժամանակին իրար հետ ընդդիմադիր էինք, այդ հարցերը բարձրացնում էինք․Արամ Սարգսյանը՝ «ԿաՄԱԶ»-ների պատմության մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Factor.am-ի հարցազրույցը «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանի հետ 

-Այսօր ԱԺ-ում կրքերը թեժացել են: Պատճառը Գագիկ Ծառուկյանի՝ երեկ արված այն հայտարարությունն էր, որ ինքը հյուրեր ուներ Աբու Դաբիից, քաղաքապետարանում նրանց լավ չեն ընդունել, արդյունքում նրանք դժգոհ են հեռացել քաղաքապետարանից։ Քիչ առաջ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությունը բոյկոտել է ԱԺ աշխատանքները։ Ինչպե՞ս եք գնահատում խմբակցության այդ քայլը։

-Նախ ասեմ, որ նորմալ քաղաքական պրոցես է: Ոմանք պնդում էին, որ Հայաստանում չկա ընդդիմություն, խորհրդարանի ընդդիմությունն իշխանությանը կից է, և ընդդիմությունը միայն նախկիններն են։ Թե՛ «Բարգավաճ Հայաստանը», թե՛ «Լուսավոր Հայաստանը» շատ չոր ընդդիմություն են խորհրդարանում: Ես հետևում եմ, թե բոլոր բերված օրինագծերում ինչպիսի պահվածք ունեն երկու խմբակցությունները, և շատ դեպքերում ավելի շատ նրանց կողմնակիցն եմ, քան իշխանությունների, որոնք տվյալ օրենսդրական նախաձեռնությանը դեմ են։ Մասնավորապես, այս հարցում՝ ներդրողների հարցում «Բարգավաճ Հայաստանի» փաստարկները համոզիչ են։ Բացատրեմ, թե ինչու։ Երևան քաղաքում 1960-ականների և դրանից առաջ կառուցված շենքերի մեծ մասը վթարային են։ Գյումրիում շենքերն ավելի ցածր բալայնության համար էին և կառուցվում էին 80-100 տարվա համար։ Այսինքն՝ 1960-ականներին կառուցված շենքերը 2040 թվականին քանդման ենթակա են: Այնպես որ՝ որևէ ներդրող, անկախ նրանից՝ ջինսով է, սափրված է, թե սափրված չէ, թագաժառանգ է, թե թագաժառանգ չէ, չգիտեմ… Ամոթ է, սա փաստարկ արգումենտ չէ, որ բերում են, սա լուրջ չէ: Կամ փողեր է լվանում: Մեր երկրի, Քաջարանի փողերը օֆշորում լվանում են, դա լավ է, երբ ուրիշ երկրից փողեր պիտի բերեն Հայաստան, դա արդեն վա՞տ է։ Թող լվանան, թող Հայաստան փող բերեն։ Մենք այսօր ամեն ներդրված կոպեկի համար պիտի կռիվ տանք։ Ու անկախ նրանից՝ ջինսով էր, թե հեռախոսով էր խոսում, մենք նրան պիտի լսեինք։ Ու եթե Կենտրոնում էր ուզում, Կենտրոնում բազմաթիվ շենքեր կան, որոնք 20 տարի հետո պիտանի չեն, որոնք հենց այսօր պիտանի չեն սեյսմիկ առումով, կարելի էր այդ տեղերն առաջարկել։

-Այսինքն՝ այդ ամենին պետք էր նայել ներդրումների տեսակետից։

-Միանշանակ պետք էր նայել ներդրումների տեսանկյունից: Եվ Գագիկ Ծառուկյանին էլ պիտի շնորհակալություն հայտնել, որ իր ունեցած կապերով ներդրողներ է բերում: Հարմարվում եք, չեք հարմարվում… Ի վերջո՝ մերժումն էլ պետք է այնպիսին լինի, որ մերժվողները գոհ լինեն մերժումից: Թե չէ այս մերժվողներն ամեն տեղ պատմելու են՝ Սաուդյան Արաբիայում, Կատարում, Բրունեյում, որ Հայաստանն այսպիսի երկիր է, որ անհիմն մերժում է, ինչը ներդրումային մթնոլորտը միանշանակ փչացնելու է:

–Գագիկ Ծառուկյան և «Իմ քայլը» հակամարտությունը ուրիշ զարգացում էլ է ստացել։ Նույնիսկ կոշտ լեզվակռվի առիթ է տվել։ Նաիրա Զոհրաբյանը հայտարարեց, որ եթե ԲՀԿ-ն չլիներ, Փաշինյանը վարչապետ չէր ընտրվի, Ալեն Սիմոնյանն էլ հակադարձեց՝ ասելով՝ դուք քանի՞ գլխանի էիք, որ չընտրեիք ժողովրդի թեկնածուին։ Ըստ Ձեզ՝ այս երկուսից ո՞վ է ճիշտ:

-Գիտեք՝ «Մենք ենք, մեր սարերի» ենթատեքստում կասեմ, որ ես չեմ մտնի մատի և մատանու արանքը։ Մեկը ՀՀ իշխող կուսակցությունն է, մյուսը՝ երկրորդ ամենամեծ ընդդիմադիր խմբակցությունը։ Երկուսում էլ խոսողներ կան, պատասխանողներ կան, ես հաճույքով կնայեմ այդ ամենին։ Բայց ասեմ, որ այդ ամենին բնական քաղաքական պրոցեսների շրջանակում եմ նայում, կատաստրոֆիկ ոչինչ չեմ տեսնում: Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումների վրա որևէ լուրջ ազդեցություն այդ գործընթացներն ունենալ չեն կարող: Հանրությանը խոսելու թեմա է, քաղաքական դաշտի համար զբաղվելու թեմա է: Ինձ համար գերկարևոր խնդիրը երկրի տնտեսությունն է, որն ուղղակիորեն կապվում է անվտանգության խնդիրների հետ, և Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցով բանակցությունները:

-Այսօր արդեն «Լուսավոր Հայաստանը» դիմել է խորհրդարանի ղեկավար Արարատ Միրզոյանին՝ օրենքի ուժով քաղաքապետարանի նվիրատվությունների հարցով քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու համար։ Ինչպե՞ս եք գնահատում քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու փաստը և ի՞նչ կարելի է սպասել նրանից:

-Ես ընդհանրապես այս նվիրատվությունների պատմությանը, դրանք ընդդիմության կողմից բարձրաձայնելը համարում եմ շատ լուրջ քայլ և շնորհակալություն պիտի հայտնեմ «Լույս» ընդդիմադիր խմբակցությանը, որը հետևում է այդ ամենին և քաղաքապետարանից պահանջում է թափանցիկ գործել։ Եվ շատ կուզենամ, որ քաղաքապետարանն ու քաղաքապետն այդ գործընթացները տանեն թափանցիկ: Ես շատ ուզում եմ, որ նաև Կառավարությունն իր գործունեությունն այդպիսին շարունակի, որ քննիչ հանձնաժողովի ձևավորման թեմաներ չառաջանան։ Ի՞նչ նկատի ունեմ՝ Կառավարություն ասելով։ Ես շատ լավ հիշում եմ, որ մի 6 ամիս առաջ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ ամբիոնից ասաց, որ բանակի ֆինանսավորման այլընտրանքային տարբերակներ էլ ունենք: Այս բառն ինձ մոտ մտահոգություններ է առաջացնում։ Այո՛, բանակին երբեմն պետք է շատ արագ օժանդակել։ Բայց արդեն ժամանակն է այդ օժանդակության ձևերն ամբողջությամբ օրինական դաշտ բերել։ Այդ գումարներն ու նվիրատվությունները, որոնք այդ մարդիկ տալիս են, հստակ ֆիքսվեն, որ մենք իմանանք, որ այսինչ մարդը, որը նախկինում վատն էր, որպես փոխհատուցում այսքան գումար է տվել։ Սա շատ կարևոր է թե՛ այդ մարդու համար, թե՛ հանրության համար։ Այս հանրային համերաշխության խնդիրը պետք է լուծվի պատերազմող երկրի համար, որը հետագայում պատերազմում հաղթելու գլխավոր գրավականներից է: Եվ այս առումով թե՛ Հայկ Մարությանի գործունեությունը, թե՛ Նիկոլ Փաշինյանի այդ հայտարարությունն ինձ ստիպում են հետևություն անել, որ ես չէի ուզենա՝ ինչ-որ ժամանակ հետո «Լուսավոր Հայաստան» կամ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությունը քննիչ հանձնաժողով ստեղծի ՊՆ-ում արված ներդրումները ստուգելու համար: Դրական եմ վերաբերվում այդ խնդիրներին: Ես չեմ հասկանում իշխանությունների կոշտ հակադրությունը ընդդիմությանը։ Բա՞ն է փոխվել, տղե՛րք։ Ժամանակին իրար հետ ընդդիմադիր էինք, այդ հարցերը բարձրացնում էինք, ի՞նչ է փոխվել։ Դուք նույն տղերքը չե՞ք։ Մենք նույն տղերքը չե՞նք։ Ասենք՝ Էդմոն Մարուքյանն առաջարկում է, որ ոստիկանապետը կամ ԱԱԾ տնօրենը գան, խմբակցությունների հարցերին պատասխանեն, ի՞նչն է խանգարում։

-Սահմանադրությունն է խանգարում։ Նրանք ասում են՝ Սահմանադրությունը թույլ չի տալիս, որ նրանք դառնան քաղաքական դեմք։

-Երբ դու ոչ քաղաքական մարդուն նշանակում ես… Նախ՝ Սահմանադրությունը չունի այդպիսի արգելք: Այն արգումենտները, որ բերում է իշխող խմբակցությունը, բացարձակ այդ հարթությունում չէին։ Օրինակ բերեմ։ Ենթադրենք՝ Ոստիկանության 6-րդ վարչությունը գնացել է «Առինջ մոլը» ստուգելու։ Եվ ասենք՝ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունն էլ պահանջում է, որ ոստիկանապետը գա խմբակցություն, բացատրություն տա։ Դա ոստիկանապետի համար շատ հարմար տարբերակ է, որ բացատրի՝ թշնամանք չկա: Որ գնացել եմ ստուգեմ, լավ կլինի՝ ուրախ կլինենք, կլինեն թերություններ՝ կբացենք, սեփականատերը կամ ձեր խմբակցության ղեկավարը կիմանա, թե իր կառավարիչները պետության հետ արդա՞ր են, թե՞ ոչ։ Իսկ այն հարցերը, որոնք գաղտնի են, ԱԱԾ տնօրենը կպատասխանի, որ դրանք գաղտնի են: Ես թուղթ եմ ստորագրել, այդ գաղտնիքները կարող եմ ասել իմ անմիջական պետին կամ վարչապետին: Չեմ պատասխանում և վե՛րջ։ Ինչո՞ւ մերժել, ինչո՞ւ հետ գցել, ինչո՞ւ այդ կարևոր պաշտոններում օր առաջ մարդկանց չնշանակել։ Ես այս ենթատեքստերում այն համերաշխությունը, որ կարելի էր ձևավորել, ինչն իսկապես սիրո և հանդուրժողական մթնոլորտ կլիներ, չեմ տեսնում: Ես չեմ տեսնում, որ ԼՀԿ-ն կամ ԲՀԿ-ն նոր Հայաստանի կամ ՀՀ թշնամիներ են։ Այդ դեպքում իրենք ներդրողներ չեն բերի Հայաստան։ Ընդդիմությունը նույնչափ կարևոր է, քան իշխանությունը, մասնավորապես՝ այն պարագայում, երբ իշխանությունը 70 տոկոս վստահություն ունի, այդ վերահսկողության մեխանիզմները գերկարևոր են:

-Դուք, այնուամենայնիվ, Երևանի քաղաքապետարանի նվիրատվությունների այս պատմության մեջ կոռուպցիա տեսնու՞մ եք։

-Խնդիրը նրանում չէ՝ ես տեսնո՞ւմ եմ, թե՞ ոչ։ Ես ճանաչում եմ հայ մարդուն: Մեր մեջ դավադրությունների տեսության կողմնակիցների, փայլուն երևակայություն ունեցողների քանակն այնքան շատ է, որ եթե գաղտնիք ես պահում, կամ չես ասում… մարդիկ կային, որոնք հստակ ասացին՝ իսկ մենք ի՞նչ գիտեք՝ 30 «Կամազ» են նվիրել, թե՞ 50, կամ 30 «Կամազ» և 2 հատ «Բենթլի», որն ինչ-որ մեկի գարաժում կանգնած է: Էդմոն Մարուքյանը նույնիսկ օրինակ բերեց այդ առումով: Այսինքն՝ նույնիսկ քաղաքական շրջանակում դա կասկած առաջացրեց: Քայլերը պիտի լինեն թափանցիկ նրա համար, որ կասկած չառաջացնեն: Որևէ մեկը չի կարող ասել՝ այդտեղ կոռուպցիա կա՞ր, թե՞ ոչ։ Խնդիրը Հայկ Մարությանը չէ: Ավելին, համոզված եմ, որ առանց վերին իշխանությունների հետ համաձայնության Հայկ Մարությանը նվիրատվություններ չէր վերցնի: Այս ամենը, ինչ ասում են, այդ ուղղությունը Նիկոլ Փաշինյանինն է:

– Հետևաբար՝ ինչո՞ւ է լռում Նիկոլ Փաշինյանը:

– Գիտեք՝ ինչ-որ պահի ինքը կասի, որ հպարտ է, որ Հայկ Մարությանի նման քաղաքապետ ունի, և սա է տխուրը: Որովհետև ամեն կերպ դիմացինի տեսակետին հակադրվելը որևէ լավ բանի չի բերի:

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:

Մհեր Արշակյան