Մենք անցել ենք հեղափոխության ակտիվ փուլը, իսկ իրական հեղափոխությունը դեռ նոր է սկսվում. Լևոն Բարսեղյան
Այսօր Քաղաքացու օրվան նվիրված միջոցառումների շրջանակում Գյուրիում՝ Շիրակի պետհամալսարանի բակում կազմակերպված «Իրազեկ քաղաքացի» քննարկման բանախոսներից՝ Գյումրու լրագրողների «Ասպարեզ» ակումբի խորհրդի նախագահ Լևոն Բարսեղյանը ներկաներին պատմեց քաղաքացու իր տեսլականի, մեր երկրում կատարված ու դեռ անհրաժեշտ բարեփոխումների մասին։ Իր խոսքը նա սկսեց մի հետաքրքիր դիպվածով։
«Ես այնքան հին եմ, որ Շիրակի մարզի մի դատախազի եմ տեսել, որ բազմաթիվ նյութեր ուներ Լիդա Նանյանի դեմ կատարած հանցագործությունների մասով, քրեական գործ չհարուցեցին, մի օր ասի ՝ ինչո՞ւ չհարուցեցիք, մտածեց, մտածեց, ասաց՝ ոչինչ Լևոն ջան, Աստված կպատժի։ Անցած տարի էն քննիչները՝ ՀՔԾ-ի, որ մեզ դնում էին բանտերը, ասում էինք՝ չե՞ք ամաչում, ասում էին՝ չեք պատկերացնում, որ հիմի ինձ հրամայեն, որ ես ինքս ինձ ձերբակալեմ, կալանավորեմ՝ անելու եմ։ Էդ քննիչները դեռ աշխատում են ՀՔԾ-ում, ժողովուրդ ջան»,- ասաց Լևոն Բարսեղյանը։
Վեջինիս կարծիքով մենք անցել ենք հեղափոխության ակտիվ փուլը, իսկ իրական հեղափոխությունը դեռ նոր է սկսվում։ Նա առանձնացրեց մի շարք մարտահրավերներ, այն ոլորտները, որոնք պետք է բարեփոխվեն։ Առաջնային խնդիրնեից մեկը, ըստ Լևոն Բարսեղյանի, անցած քաղաքական ռեժիմին գնահատական տալն է։
«Մենք ակնկալել ենք, որ 90-ականների սկզբին նոր Գերագույն խորհուրդը, գնահատական տա գոնե 1920թ-ից սկսած Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օկուպացիայի տարիներից ի վեր այդ ամբողջ ընթացքում հանրության դեմ կատարված հանցագործություններին, սակայն դա տեղի չունեցավ։ Հիմա շատ կարևոր է, որ ԱԺ-ի մակարդակով հանրային լսումներ հրավիրվեն, քննարկվի լայնորեն այն, ինչ տեղի է ունեցել անցած 30 տարիների ընթացքում և տրվի քաղաքական գնահատական ԱԺ-ի որոշմամբ»,- նշեց Լևոն Բարսեղյանը։
Հաջորդիվ Լևոն Բարսեղյանը խոսեց դատական համակարգում բարեփոխումներ կատարելու ու անցումային արդարադատությունը կյանքի կոչելու մասին։
«Ոչ մի «կոսմետիկա» չի լուծելու անցումային արդարադատության խնդիրները։ Մենք դատական իշխանություն իրականում չենք ունեցել, մենք ունեցել ենք դատարաններ, դատավորներ, շենքեր, գույք, տեխնիկա՝ արդարադատություն կայացնելու համար, բայց իրականում դատական երրորդ իշխանություն չենք ունեցել։ Հիմա այդ ամբողջը լրջագույն բարեփոխման կարիք ունի»,- ասաց Բարսեղյանը։
Կոռուպցիայի դեմ պայքարը ևս կարևորագույն խնդիրներից է և պետք է ներդրվեն նոր մեխանիզմներ։
«Նախկինում էլ են եղել կոռուպցիոն հանցագործություններ՝ Քրեական օրենսգրքով սահմանված, տարբեր մարմիններ են զբաղվել կոռուպցիայով, սակայն դա արդյունավետ չի եղել։ Հիմա համարում եմ շատ կարևոր է ձևավորել կոռուպցիայի դեմ պայքարի նոր մարմիններ, լավ կլինի կանխարգելմամբ և հայտարարագրերով, էթիկայով զբաղվի մի մարմին և կոռուպցիայի բացահայտմամբ, քննություններով զբաղվի մեկ այլ մարմին»,- նշեց Լևոն Բարսեղյանը։
Վերջինս առանձնացրեց նաև կրթության ոլորտը, որտեղ բարեփոխումները ևս առաջնահերթություն են և այլևս որևէ կրթական հաստատության պատին չպիտի լինեն պաշտոնյաների նկարներ։
«Կրթության համակարգի հայեցակարգի բարեփոխման կարիք ունի Հայաստանը, որ էլ ոչ մի պաշտոնյայի նկար չճպցվի որևէ կրթական հաստատության պատին և դրա տակով չանցնեն-դառնան 12 տարի երեխեքը։ Փոխանակ պատերը զարդարված լինեին գիտելիքներով, ճպցրել էին, ինչ-որ մեկի նկարը։ Խայտառակ իրավիճակը պիտի արմատապես բարեփոխվի։ Կոսմետիկայով բան չի փոխվի»,- ասաց Լևոն Բարսեղյանը՝ բոլորին շնորհավորելով Քաղաքացու օրվա կապակցությամբ։
Էմմա Չոբանյան