05.12.2025 | 23:32
ԱԱ․ Բաչկովը հաղթել է ժամկետից շուտ, Մաշակարյանը և Հովհաննիսյանը ևս շարժվում են առաջ
Գազայի վերաբերյալ խաղաղության պայմանագիրը կստորագրվի հոկտեմբերի 13-ին Եգիպտոսում՝ առանց «ՀԱՄԱՍ»-ի
Հասարակություն
12.10.2025 | 11:45
Ահաբեկչական «ՀԱՄԱՍ» խմբավորումը չի մասնակցի Գազայի հատվածում պատերազմի դադարեցման պայմանագրի ստորագրման արարողությանը։ Այս մասին շաբաթ երեկոյան՝ հոկտեմբերի 11-ին, dpa գործակալությանը հայտնել են կազմակերպության ներկայացուցիչները։
«ՀԱՄԱՍ-ը չի մասնակցի ստորագրման գործընթացին։ Արարողությանը ներկա կլինեն միայն միջնորդները, ինչպես նաև ամերիկացի և իսրայելցի պաշտոնյաներ»,- ասել են նրանք։
Բացի ԱՄՆ-ից և Եգիպտոսից, կողմերի միջև միջնորդական գործընթացում մասնակցել է նաև Կատարը։ Իսրայելը և «ՀԱՄԱՍ»-ը ուղիղ բանակցություններ չեն վարել։
Հոկտեմբերի 11-ին Եգիպտոսի ԱԳՆ-ն հայտարարեց, որ հոկտեմբերի 13-ին նախատեսում է Կարմիր ծովի ափին գտնվող Շարմ էլ Շեյխ զբոսաշրջային քաղաքում անցկացնել միջազգային «խաղաղության գագաթնաժողով», որի ընթացքում նախատեսվում է ստորագրել «Գազայի պատերազմի ավարտի մասին պայմանագիրը»։ Նախնական համաձայնությունը Իսրայելի և «ՀԱՄԱՍ»-ի միջև ստորագրվել էր անցած շաբաթ՝ հենց Շարմ էլ Շեյխում։
Եգիպտոսի ԱԳՆ-ի հաղորդագրության համաձայն՝ գագաթնաժողովի համանախագահները լինելու են ԱՄՆ-ի և Եգիպտոսի նախագահները՝ Դոնալդ Թրամփն ու Աբդել Ֆաթահ աս Սիսին։ Ընդհանուր առմամբ, գագաթնաժողովին կմասնակցեն աշխարհի մոտ 20 առաջնորդներ։ Նրանց թվում է նաև Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերը, հայտնում է AFP գործակալությունը։ dpa-ի տեղեկացմամբ՝ հրավեր է ուղարկվել նաև Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցին։
Հրադադարի ռեժիմը Իսրայելի և «ՀԱՄԱՍ»-ի միջև ուժի մեջ է մտել հոկտեմբերի 10-ի կեսօրին։ Գազայի հարցով Թրամփի մշակած և երկու կողմերի կողմից ընդունված ծրագրի առաջին փուլը նախատեսում է մնացած իսրայելցի պատանդների ազատ արձակումը՝ փոխարենը ազատ արձակելով պաղեստինցի բանտարկյալների։
Ըստ համաձայնության՝ բոլոր 48 պատանդների ազատ արձակումից հետո Իսրայելը կազատի մոտ 250 պաղեստինցու, որոնք դատապարտված են ցմահ, ինչպես նաև մոտ 1700 այլ կալանավոր, որոնք ձերբակալվել են 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ից հետո։ Պայմանագիրը նաև նախատեսում է Իսրայելի պաշտպանության բանակի (ՑԱՀԱԼ) զորքերի դուրսբերում՝ համաձայնեցված գծով Գազայում, ինչպես նաև հումանիտար օգնության մատակարարում այդ հատված։
Ինչպես ավելի վաղ նշել էր Դոնալդ Թրամփը, պատանդների ազատ արձակումը նախատեսվում է հոկտեմբերի 13-ին, և նա կարող է անձամբ ներկա լինել այդ պահին։
Հիշեցնենք՝ 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի կողմից ահաբեկչական խմբավորում ճանաչված «ՀԱՄԱՍ» շարժման հարձակումը Իսրայելի վրա դարձավ Մերձավոր Արևելքում հակամարտության սրացման մեկնարկային կետը։ Այդ օրը զինյալները հրթիռակոծել էին Իսրայելը, ներխուժել նրա տարածք և իրականացրել ժամանակակից Իսրայելի պատմության ամենախոշոր սպանդը խաղաղ բնակչության նկատմամբ՝ սպանելով մոտ 1200 մարդու։ Նրանք նաև առևանգել էին շուրջ 250-ին և տեղափոխել Գազայի հատված։ Ավելի ուշ նրանց մի մասը փոխանակվել կամ ազատ էր արձակվել, իսկ մի մասն էլ զոհվել է։
Ի պատասխան՝ Իսրայելը պատերազմ հայտարարեց «ՀԱՄԱՍ»-ին։ Գազայի հատվածում իրականացված ցամաքային գործողությունների և ռմբակոծությունների հետևանքով, ըստ «ՀԱՄԱՍ»-ի վերահսկողության տակ գտնվող առողջապահության նախարարության տվյալների, զոհվել է ավելի քան 67 հազար պաղեստինցի, իսկ ավելի քան 169 հազարը՝ վիրավորվել։ Սակայն չի նշվում, թե ինչպես է կազմվել այս վիճակագրությունը․ օրինակ՝ պարզ չէ, թե սպանվածների թվում քանի իսլամիստ զինյալ է եղել, կամ արդյոք հաշվարկվել են հիվանդանոցներում բնական պատճառներով մահացածները։
Սեպտեմբերի վերջին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը, Վաշինգտոնում ընդունելով Իսրայելի վարչապետ Բինյամին Նեթանյահուին, ներկայացրեց Գազայի հատվածի վերաբերյալ իր խաղաղության ծրագիրը, որին Նեթանյահուն համաձայնություն տվեց։ Հոկտեմբերի սկզբին «ՀԱՄԱՍ»-ի ներկայացուցիչները ևս մասնակի համաձայնություն տվեցին ներկայացված կետերի մի մասին։ Առաջին բանակցային փուլը Իսրայելի և «ՀԱՄԱՍ»-ի միջև՝ միջնորդների միջոցով, տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 6-ին Եգիպտոսում։
