Իսլամական երկրներն ընդունել են Բաքվի 5 բանաձևերը, որոնք առնչվում են Հայաստանին
Քաղաքականություն
23.06.2025 | 12:51
Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանը, որը տեղի է ունեցել 2025 թվականի հունիսի 21-22-ը Ստամբուլում, ավարտել է իր աշխատանքները։ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն տեղեկատվություն է տարածել Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանի վերջնական որոշումների վերաբերյալ, որում անդրադարձ է կատարվում նաև Հայաստանին։
Նշվում է, որ նստաշրջանի արդյունքում ընդունվել է «Ստամբուլի հռչակագիրը», ինչպես նաև Բաքվի կողմից նախաձեռնված 5 բանաձև։ Դրանցից մեկը վերաբերում է, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջանի» համայնքին։
«Ներկայիս Հայաստանի տարածքից բռնի և համակարգված կերպով տեղահանված ադրբեջանցիների վերադարձի իրավունքի մասին» բանաձևում, որն առաջին անգամ ընդունվել է ԻՀԿ շրջանակներում, անդամ պետությունները իրենց աջակցությունն են հայտնել, այսպես կոչված, ««Արևմտյան Ադրբեջանի» համայնքի՝ արժանապատվորեն հայրենիք վերադառնալու իրավունքին և դատապարտել են Հայաստանի կողմից այս համայնքի իրավունքների ժխտումը»։
Նշված բանաձևի հետ մեկտեղ, «Ստամբուլի հռչակագիրը» ողջունում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում գրանցված առաջընթացը և կոչ է անում հայկական կողմին «վերացնել քաղաքական և իրավական մարտահրավերները, որոնք խոչընդոտում են խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը»։
Հռչակագրում նաև աջակցություն է հայտնվում Ադրբեջանի վերակառուցման և ականազերծման ջանքերին՝ ուղղված «հայկական ագրեսիայի հետևանքով իրենց հողերից վտարված ներքին տեղահանված անձանց արժանապատիվ վերադարձն ապահովելուն»։
Հռչակագրում ի թիվս այլ բաների, հաստատվում է «ներկայիս Հայաստանի տարածքից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձի իրավունքը և դատապարտում է հայկական կողմի հրաժարումը «Արևմտյան Ադրբեջան» համայնքի հետ երկխոսություն սկսելուց»։
«1992 թվականի Խոջալուի ցեղասպանության զոհերի հետ համերաշխություն» բանաձևը կրկին խստորեն դատապարտում է 1992 թվականի փետրվարին իբրև թե «Հայաստանի զինված ուժերի կողմից Ադրբեջանի Խոջալու քաղաքում կատարված ռազմական հանցագործությունները, ցեղասպանությունը և մարդկության դեմ հանցագործությունները, և կոչ է անում կազմակերպության անդամ պետություններին ձեռնարկել անհրաժեշտ ջանքեր՝ կատարված հանցագործությունները ճանաչելու համար»։
«Ադրբեջանի Հանրապետության դեմ Հայաստանի Հանրապետության ագրեսիայի հետևանքների վերացումը» վերնագրով բանաձևը կրկին խստորեն դատապարտում է «Հայաստանի ագրեսիան Ադրբեջանի դեմ» և աջակցություն է հայտնում «հետհակամարտական շրջանում օկուպացիայից ազատագրված տարածքներում Ադրբեջանի կողմից իրականացվող վերականգնողական աշխատանքներին»։
«Տնտեսական աջակցություն Ադրբեջանի Հանրապետությանը» բանաձևում ԻՀԿ անդամ պետություններին, ինչպես նաև իսլամական ֆինանսական հաստատություններին կոչ է արվում աջակցել Ադրբեջանի վերականգնման և ականազերծման աշխատանքներին։
«Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքում իսլամական պատմամշակութային հուշարձանների ոչնչացումը ՀՀ-ի կողմից կողմից Ադրբեջանի դեմ ագրեսիայի արդյունք» վերնագրով բանաձևն էլ խստորեն դատապարտում է «Ադրբեջանի տարածքում իսլամական մշակութային ժառանգության նմուշների նկատմամբ Հայաստանի կողմից կատարված վանդալիզմի գործողությունները և աջակցում է Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի դեմ այս հանցագործությունների համար առաջ քաշված փոխհատուցման պահանջին»։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի