12.12.2024 | 13:35
Խաղաղության պայմանագրի 2 կետում բաց հարցեր ունենք․ Ադրբեջանի ԱԳ նախարար
Բաքուն ԼՂ-ում ռազմական հանցագործություններ է կատարել․ USCIRF-ի զեկույցը Ադրբեջանի մասին
Քաղաքականություն
07.12.2023 | 14:33
ԱՄՆ միջազգային կրոնական ազատության հանձնաժողովը (USCIRF) ներկայացրել է 2023 թվականին Ադրբեջանում կրոնական ազատությունների մասին զեկույցը։ Դրանում խոսվում է Ադրբեջանում կրոնական ազատության նկատմամբ հարգանքի բացակայության և մարդու իրավունքների խախտումների մասին, ներառված են նաև ԼՂ-ի հայերի դեմ Բաքվի հանցագործությունները։
«Ադրբեջանը Հայաստանի հետ իր հակամարտության համատեքստում շարունակել է ռազմական հանցագործություններ և այլ չարաշահումներ իրականացնել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում, որը միջազգայնորեն ճանաչված է որպես Ադրբեջանի մաս: 2022 թվականի դեկտեմբերից սկսած՝ տարածաշրջանում ապրող էթնիկ հայերը բախվել են սննդի, վառելիքի և դեղորայքի խիստ պակասի՝ Լաչինի միջանցքի մասնակի շրջափակման պատճառով, որը Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին կապող առանցքային տրանսպորտային երթուղին է, և որը 2023 թվականի հունիսին Ադրբեջանի կառավարությունն ամբողջական շրջափակեց»,- ասվում է փաստաթղթում։
Նշվում է, որ հումանիտար ճգնաժամը ստիպել էր բազմաթիվ կազմակերպությունների և այլ ձայների՝ զգուշացնել, որ այս պայմաններում ստեղծված իրավիճակը կհանգեցնի էթնիկ զտումների։ Սեպտեմբերին էլ Ադրբեջանը ռազմական հարձակում է սկսել տարածաշրջանը բռնի հետ գրավելու համար, ինչը հանգեցրել է ավելի քան 100,000 էթնիկ հայերի զանգվածային արտագաղթի:
Զեկույցում անդրադարձ կա նաև ԼՂ-ի կրոնական վայրերին։ Նշվում է,որ բազմաթիվ կազմակերպություններ մտահոգված են Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանում և հարևան այլ տարածքներում կրոնական վայրերի պահպանության խնդրով, որոնք անցել են Ադրբեջանի վերահսկողության տակ:
«Օրինակ՝ Արդարադատության միջազգային դատարանը փետրվարին վճռել է, որ Ադրբեջանը պետք է կանխի հայերի դեմ ռասայական ատելության և խտրականության հրահրումն ու խթանումը և ձեռնարկի բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ կանխելու և պատժելու վանդալիզմի և պղծման գործողությունները, որոնք ազդում են հայկական մշակութային ժառանգության վրա, ներառյալ՝ եկեղեցիները և այլ պաշտամունքի վայրերը, հուշարձանները, տեսարժան վայրերը, գերեզմաններն և արտեֆակտները։ USCIRF-ն ուղղակիորեն պետական պաշտոնյաների մոտ բարձրացրել է կրոնական ազատության հետևանքների՝ կրոնական վայրերը չպաշտպանելու հետևանքների հարցը»,- ասվում է փաստաթղթում։
Ընդգծվում է, որ 2023 թվականի մայիսին SCWRA-ի նախագահ Մուբարիզ Գուրբանլին բացահայտորեն կոչ է արել դուրս բերել հայ քահանաներին Դադիվանք վանքից, նա կեղծ պնդում էր, որ նրանք կապ չունեն այդ վայրի հետ:
«Մինչ 2023-ի հոկտեմբերը ՄԱԿ-ի առաքելությունը հաղորդում էր, որ Լեռնային Ղարաբաղում «ոչ մի վնաս չի հասցվել մշակութային կամ կրոնական կառույցներին», իրավապաշտպան կազմակերպությունները շարունակում են կոչ անել կառավարությանը՝ ապահովել կրոնական և մշակութային վայրերի պաշտպանությունը»,- նշում է USCIRF-ը։
Էմմա Չոբանյան
