Ռուսական հատուկ ծառայությունը սեպտեմբերի 1-ից հասանելիություն կստանա Yandex տաքսի ծառայության տվյալների ողջ բազային
Քաղաքականություն
08.08.2023 | 15:39Սեպտեմբերի 1-ից ՌԴ ԱԴԾ-ն շուրջօրյա հասանելիություն կունենա Yandex տաքսի ծառայության տվյալների ողջ բազային. վարչապետ Միխայիլ Միշուստինն արդեն ստորագրել է համապատասխան հրամանագիրը։ Մոտ մեկ տարի առաջ Yandex Go-ի որոշ աշխատակիցներ հարցադրումներ էին արել ղեկավարությանը, թե կոնկրետ որտեղ են պահվում Ռուսաստանից դուրս տաքսիների ուղևորությունների տվյալները: Չնայած պատերազմին, ծառայությունը դեռ գործում է աշխարհի ավելի քան քսան երկրներում, այդ թվում՝ Հայաստանում, Իսրայելում, Նորվեգիայում, Ֆինլանդիայում, Բելառուսում, Ղազախստանում և Վրաստանում, գրում է Meduza-ն։
Աշխատակիցների և ղեկավարության միջև նամակագրությունը սկսվել է այն բանից հետո, երբ հայտնի է դարձել, որ ԱԴԾ-ն շուրջօրյա մուտքի հնարավորություն է ստանում «Տեղեկատվության տարածման կազմակերպիչներ»-ի ռեեստրում մուտքագրված տաքսի ծառայությունների տվյալների բազաներ (նախկինում նման տվյալները տրամադրվում էին միայն հարցման դեպքում): Ռուսական բոլոր տաքսի ծառայություններից այս ռեեստրում առայժմ ընդգրկված է միայն Yandex Go-ն։
Այն, որ ԱԴԾ-ն հասանելիություն կստանա տվյալներին, անհանգստացրել է հաճախորդներին, ովքեր օգտվում են Yandex Go-ից արտասահմանում, և նրանք փորձել են պարզաբանել իրավիճակը ընկերության աջակցության ծառայության հետ, Meduza-ին հայտնել է Yandex-ում սեփական աղբյուրը:
Աշխատակիցներն իրենց հերթին գրել են ղեկավարությանը. «Ինչպե՞ս ենք մենք պաշտպանում [հաճախորդների] տվյալները»: Կառավարման ներկայացուցիչը պատասխանել է, որ Yandex Go-ի և Yango-ի տվյալները պահվում են Ռուսաստանում և խնդրել է «հաճախորդների հետ զրույցներում խուսափել տվյալների կենտրոնների ներկայիս գտնվելու վայրի մասին տեղեկություններ նշելուց»։
«Ողջ Yango-ի տվյալների բազաները գտնվում են Ռուսաստանում: Չկա ֆիզիկական կամ տրամաբանական բաժանում [միջազգային և ռուսական մասերի]»,- ասվում է նամակագրության մեջ։
Ըստ Yandex-ի նախկին տնօրեն Գրիգորի Բակունովի՝ ռուսական հետախուզական ծառայությունը Yandex-ի տվյալների հետ կարող է աշխատել երկու եղանակով. առաջին դեպքում աշխատակիցներին հասանելի կլինի ծառայության ողջ տրաֆիկի պատճենը, երկրորդ դեպքում՝ միայն հատուկ կապի ալիքով, որտեղ կվերբեռնվեն միայն ԱԴԾ-ին հետաքրքրող օգտվողների ուղևորությունները:
Ըստ Բակունովի՝ ԱԴԾ-ի համար երկրորդ տարբերակն ավելի հեշտ է։ Երկրորդ դեպքում, վստահ է մասնագետը, հատուկ ռիսկ է առաջանում պատերազմի սկսվելուց հետո նախկին ԽՍՀՄ երկրներ տեղափոխված ռուսների համար։
«Բազայում պարունակում են տվյալներ Ղրղզստանի, Ղազախստանի, Հայաստանի, Վրաստանի և այլ վայրերի տաքսիների մասին, ուր ռուսները հեռացել են պատերազմի սկսվելուց հետո։ Սա, ես կասեի, ավելի զգալի սպառնալիք է, քան Ֆինլանդիայի, Նորվեգիայի և Ալժիրի տվյալների հասանելիությունը»,- հավելել է Բակունովը։
Իսկ ի՞նչ տվյալների հասանելիություն կունենա ԱԴԾ-ն:
Տեսականորեն՝ այն ամբողջ տեղեկատվությանը, որը հավաքում է տաքսի ծառայությունը։ Yango-ի գաղտնիության ծանուցումը տրամադրում է նման տվյալների մանրամասն ցանկ: Սա ներառում է ավտոմատ կերպով հավաքագրված տեխնիկական տեղեկատվություն: Օրինակ՝
- IP հասցե,
- սարքի նույնացուցիչ,
- դրա տեսակը և մոդելը,
- օգտագործվող օպերացիոն համակարգը,
- տեղեկատվություն բրաուզերի կամ բջջային հավելվածի մասին։
Բացի այդ հասանելի են դառնում նաև այն տվյալները, որոնք անձը ինքն է տրամադրում ընկերությանը․
- անուն,
- հեռախոսահամար,
- էլեկտրոնային հասցե,
- բանկային տեղեկատվություն,
- օգտվողների մեկնաբանությունները,
- և ամենակարևորը՝ ուղևորությունների հասցեները։