ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև ենթակառուցվածքների վերականգնումը պետք է լինի բոլոր երկրների ինքնիշխանության հարգմամբ․ Շառլ Միշելի հայտարարությունը
Քաղաքականություն
15.12.2021 | 09:33Եվրոպայի խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը հայտարարություն է տարածել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ եռակողմ հանդիպման արդյունքներով։ Հայտարարությունը ներկայացնում ենք ստորև.
«Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը հյուրընկալել է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևին Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում զարգացող իրավիճակի և հետագա քայլերն ու երկու երկրների հետ ԵՄ-ի հարաբերությունները քննարկելու համար։
Շառլ Միշելը վստահեցրել է երկու երկրների ղեկավարներին, որ ԵՄ-ն սերտորեն աշխատելու է Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ հակամարտությունը հաղթահարելու, համագործակցության և վստահության մթնոլորտ ստեղծելու համար՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղության հաստատման նպատակով, որը, ի վերջո, կամրագրվի խաղաղության համապարփակ համաձայնագրով։ Բոլոր երեք առաջնորդների ընդհանուր նպատակն է կառուցել անվտանգ, կայուն և բարգավաճ Հարավային Կովկաս՝ ի շահ տարածաշրջանում ապրող բոլոր մարդկանց:
Վարչապետ Փաշինյանը և նախագահ Ալիևը վերահաստատել են, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի երկու եռակողմ հայտարարությունների շրջանակներում ստանձնած առանցքային պարտավորությունները պետք է հարգվեն, և որ 2021 թվականի նոյեմբերի 26-ին Սոչիում ձեռք բերված փոխըմբռնումները պետք է կյանքի կոչվեն։ Նախագահ Միշելը բարձր է գնահատել երկու ղեկավարների ձեռնարկած քայլերը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի երկայնքով վերջին զինված բախումներից հետո լարվածության թուլացումն ապահովելու համար։ Մասնավորապես, նախագահ Միշելի առաջարկով ընդունվել է երկու երկրների պաշտպանության նախարարների միջև ուղիղ կապի հաստատումը։ Այս մեխանիզմը կարող է ծառայել ապագա միջադեպերի կանխարգելմանը և դրական ազդեցություն ունենալ՝ նպաստելով տեղում լարվածության թուլացմանը:
Նախագահ Միշելն ընդգծել է, որ առանցքային հումանիտար խնդիրների լուծումը վճռորոշ նշանակություն ունի։ Նա ողջունել է վերջերս Ադրբեջանի կողմից տասը հայ պահվող անձանց ազատ արձակումը և ականապատման՝ մնացած բոլոր քարտեզների տրամադրումը Հայաստանի կողմից: Նա կոչ է արել լիարժեք և արագ լուծել բոլոր հումանիտար խնդիրները, ինչպիսիք են մնացած պահվող անձանց ազատ արձակումը և անհետ կորածների ճակատագրին անդրադառնալը՝ միաժամանակ գիտակցելով, որ երկու կողմերի մարդասիրական ժեստերը նաև նպաստում են վստահության մթնոլորտի ստեղծմանն ու խաղաղության առաջընթացին նպաստող միջավայրի ձևավորմանն ու հաշտեցմանը։ ԵՄ-ն կշարունակի աջակցել մարդասիրական ականազերծման ջանքերին, այդ թվում՝ տրամադրելով փորձագիտական խորհրդատվություն և օգնություն հակամարտությունից տուժած բնակչությանը: ԵՄ-ն նաև կշարունակի աջակցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև վստահության ամրապնդման միջոցառումներին։
Ղեկավարները նաև քննարկել են ԵՄ-ի և երկու երկրների միջև առկա և հեռանկարային առևտրատնտեսական գործընկերությունը: Քննարկվել է նաև ԵՄ-ի մտադրությունը՝ գործարկել տնտեսական խորհրդատվական հարթակ՝ վստահություն ձևավորելու, խաղաղ գոյակցությանը նպաստելու և տարածաշրջանում տնտեսական համագործակցության ամրապնդման համար:
Նախագահ Ալիևը և վարչապետ Փաշինյանը պայմանավորվել են, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանագծման և սահմանազատման շուրջ բանակցությունների ծրագրված մեկնարկի համատեքստում անհրաժեշտ կլինի ձեռնարկել հետագա շոշափելի քայլեր տեղում լարվածությունը նվազեցնելու, բանակցությունների բարենպաստ մթնոլորտ ապահովելու համար։ Նախագահ Միշելը և՛ Երևանին, և՛ Բաքվին կոչ է արել ակտիվորեն և բարեխղճորեն ներգրավվել և աշխատել դեէսկալացիայի ուղղությամբ: Նա ընդգծել է, որ ուժերի համապատասխան հեռավորության ապահովումը միջադեպերի կանխարգելման էական տարր է։ ԵՄ-ն կստեղծի փորձագիտական առաքելություն/խորհրդատվական խումբ՝ աջակցելու սահմանների սահմանագծման և սահմանազատման հարցերին՝ երկու երկրներին տրամադրելով տեխնիկական աջակցություն:
Նախագահ Միշելը նաև ընդգծել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կապի ենթակառուցվածքների վերականգնման կարևորությունը՝ միևնույն ժամանակ լիովին հարգելով բոլոր երկրների ինքնիշխանությունը։ Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել շարունակել երկաթուղային գծերի վերականգնմանն ուղված աշխատանքները՝ սահմանային և մաքսային հսկողության համապատասխան պայմանավորվածություններով՝ փոխադարձության սկզբունքով։ ԵՄ-ն պատրաստ է աջակցել կապերի զարգացմանը՝ իր տնտեսական և ներդրումային ծրագրի միջոցով: Առաջարկվող տնտեսական խորհրդատվական հարթակը նույնպես կարող է աջակցել այս գործընթացին»: