15.12.2025 | 13:11
«Լեգիայի» երկրպագուները շնորհակալություն են հայտնել ՖԱՖ-ին
««Բայրաքթարը» շտապօգնության ավտոն տրաքացրեց, երևի սնարյադի մեջ ֆոսֆոր կար»․ սպիտակ ֆոսֆորից տուժածներն ապաքինվում են. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
07.01.2021 | 20:45
Արցախի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած և 44 օր տևած պատերազմի ընթացքում թշնամու կողմից պատերազմական հանցագործությունների բազմաթիվ դեպքեր եղան, որոնք արձանագրվեցին ինչպես Հայաստանի և Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանների, այնպես էլ միջազգային տարբեր կազմակերպությունների կողմից։
Դրանցից մեկը հոկտեմբերին քիմիական տարրեր պարունակող զենքի կիրառումն էր։ Այդ օրերին Մարդու իրավունքների պաշտպանը հայտարարեց, որ, նախնական տվյալով, դա եղել է սպիտակ ֆոսֆոր։
«Զանգվածային ոչնչացման բնույթի այս զինատեսակն ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից օգտագործվում է շրջակա միջավայրի ու նաև քաղաքացիական բնակիչների դեմ: Դրա կիրառությունը նման պայմաններում միջազգային իրավունքի ակնհայտ արգելքների ներքո է»,- գրել էր Արման Թաթոյանը:
Արգելված զինատեսակից տուժածների հստակ թիվը հայտնի չէ, այս պահին Այրվածքաբանության ազգային կենտրոնում ադրբեջանական զինուժի կողմից կիրառված ենթադրյալ սպիտակ ֆոսֆորից ստացված ծանրագույն այրվածքներով 8 զինծառայող շարունակում է բուժումը։
Ցավոք, եղել են նաև մահվան դեպքեր։
Այրվածքներ ստացած մյուս զինվորներն արդեն դուրս են գրվել, բայց դեռ երկար վերականգնողական բուժում պիտի ստանան։
Սպիտակ ֆոսֆորը, հայտնվելով մարդու մարմնի վրա, երկար ժամանակ պահպանվում է և քայքայում մաշկը։
Բուժում ստացող զինծառայողներն ունեն ամենատարբեր աստիճանի այրվածքներ, սպիտակ ֆոսֆորն անգամ ոմանց թարթիչների վրա է, ինչը հեռացնել բժիշկներին դեռևս չի հաջողվում:
Սպիտակ ֆոսֆորի առկայության մասին վկայում է վերքերի վրա արտացոլվող լույսը։ Վերքը, որի վրա ընկնում է ճառագայթը, սկսում է լուսարձակել:
Զինծառայողները պատմում են, թե ինչ պայմաններում են վիրավորումներ ստացել։ Նշում են, սակայն՝ այդ պահին չեն հասկացել, որ քիմիական զենք է կիրառվել իրենց դեմ։
ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանն օրերս այցելել էր վիրավոր զինվորներին։ Նա նշել է, որ պատերազմում սպիտակ ֆոսֆորի կիրառման դեպքերն ու բոլոր փաստերն ուղարկել է միջազգային կառույցներին։ «Ադրբեջանը պետք է ճանաչվի ռազմական հանցագործ»,- գրել է նա։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Լիլիթ Շաբոյան
