«Ռուսաստանում անցկացվող սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքը կանխորոշված է»․ արդյոք Պուտինը կնախագահի՞ մինչև 2036-ը. Euronews
Քաղաքականություն
01.07.2020 | 14:06Ռուսաստանում այսօր սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի վերջին օրն է: Փոփոխությունների ընդունման դեպքում Վլադիմիր Պուտինը հնարավորություն կունենա պաշտոնավարել մինչև 2036 թվականը։
«Ի տարբերություն Ցարի, որն Աստծուց մանդատ խնդրեց կառավարելու ամբողջ Ռուսաստանը, Պուտինը դեռ իրեն ընկալում է որպես «դեմոկրատ» առաջնորդ: Այդ իսկ պատճառով նա ցանկանում է ունենալ իրավական մեխանիզմ ՝ իր կառավարման շարունակությունը օրինականացնելու համար»,- Euronews-ին ասել է Քարդիֆի համալսարանի Իրավունքի և քաղաքականության դպրոցի տնօրեն Սերգեյ Ռադչենկոն:
1993թ-ին ընդունված մայր օրենքը փոփոխելու առաջարկն արվել է դեռևս հունվարին:
Պուտինը կոչ է արել իր երկրի քաղաքացիներին մասնակցել հուլիսի 1-ի քվեարկությանը: Պետք է նշել, որ սահմանադրական փոփոխությունների համաժողովրդական քվեարկությունը մեկնարկել է մեկ շաբաթ առաջ՝ մարդկանց կուտակումներից խուսափելու համար:
Ըստ Հասարակական կարծիքի ուսումնասիրման համառուսաստանյան կենտրոնի հրապարակած հարցումների առաջին տվյալների` քվեարկության մասնակցած ռուսաստանցիների 76 տոկոսը կողմ է սահմանադրական փոփոխություններին: Հարցումներն անց են կացվել հունիսի 25-ից 28-ը ընկած ժամանակահատվածում:
Նախագծով առաջարկվում է մոտ 200 փոփոխություն, չնայած փորձագետները նշում են, որ Պուտինը միշտ դեմ է եղել փոփոխություններին:
«Բարեփոխումների ծավալը խիստ զարմանալի էր»,- ասել է Chatham House-ի «Ռուսաստան և Եվրասիա» ծրագրի ավագ գիտաշխատող Նիկոլայ Պետրովը:
«Բարեփոխումները ենթադրում են այնպիսի փոփոխություններ քաղաքական համակարգում, որոնք Պուտինի դիրքերը կդարձնեն բավականաչափ հարմարավետ՝ այլ ինստիտուտների կողմից ընդդիմության չարժանանալու համար»,- հավելել է նա:
Առաջարկվող փոփոխություններից մեկով Պուտինը կարող է առաջադրվել ևս երկու (վեցամյա) ժամկետով` 2024-ին իր նախագահության ժամկետի ավարտից հետո: Սակայն տվյալ փոփոխությունը չի տարածվում Պուտինին հաջորդող նախագահների վրա:
67-ամյա Պուտինը 2012-ին ընտրվեց նախագահ երրորդ անգամ՝ արդեն վեց տարով, հետո էլ՝ 2018-ին: Առաջին անգամ Պուտինը նախագահ է ընտրվել 2000 թվականին, երկրորդ անգամ՝ 2004-ին։ 2008-ից 2012 թթ-ին նա երկրի վարչապետն էր, իսկ իր դաշնակից Դմիտրի Մեդվեդևը՝ նախագահը:
Սահմանադրական մյուս փոփոխություններով նախատեսվում է միջոցներ ձեռնարկել երկրի ժառանգության և ուղղափառ եկեղեցու նկատմամբ հարգանք և Կրեմլի՝ տեղական և քաղաքային իշխանությունների դերը մեծացնելու ուղղությամբ:
Մեկ այլ փոփոխությամբ ամուսնությունը համարվում է տղամարդու և կնոջ միջև միություն՝ այդպիսիով բացառելով նույնասեռ ամուսնությունները:
Որոշ սոցիալական ոլորտի փոփոխությունների համաձայն՝ նախատեսվում է կենսաթոշակների բարձրացում:
«Հանրաքվեն, իհարկե, խորհրդանշական է, և քանի որ Ռուսաստանի ընտրական համակարգը հայտնի է իր ընտրակեղծիքներով, ինչպիսի կարծիք էլ որ հանրությունը ունենա, արդյունքը կանխորոշված է»,- ասել է Քարդիֆի համալսարանի Իրավունքի և քաղաքականության դպրոցի տնօրեն Սերգեյ Ռադչենկոն:
Նշենք, որ Պետդուման մարտին հաստատել է սահմանադրական փոփոխությունների փաթեթը՝ միաժամանակ ընդգծելով, որ դրանք «ժողովրդական աջակցության» կարիք ունեն:
Որոշ մասնագետներ կարծում են, որ Պուտինը շտապեցնում է քվեարկությունը` կորոնավիրուսային ճգնաժամի պայմաններում իր վարկանիշի անկման պատճառով: Մարտի կեսերին Պուտինը լայն աջակցություն էր վայելում ռուսների շրջանում:
Ավելացնենք, որ Ռուսաստանը աշխարհում կորոնավիրուսից ամենաշատ տուժած երրորդ երկիրն է, որն ունի COVID-19-ի ավելի քան 640,000 դեպք, իսկ մահերի թիվը գերազանցում է 9000-ը:
Ըստ Մոսկվայի «Լևադա» կենտրոնի տվյալների՝ Պուտինի վարկանիշը փետրվարին ունեցած 69%-ից իջել է 60%-ի:
Կորոնավիրուսային համաճարակի ընթացքում անցկացվող մյուս ընտրությունների նման, Ռուսաստանում ևս հանրաքվեն անցկացվում է հատուկ պայմաններում: Որոշ ընտրատեղամասեր կլինեն բաց տարածքներում, և հավանաբար առկա կլինեն դիմակներ և գրիչներ:
Չնայած հանրաքվեները ավանդաբար համարվում են ուղիղ ժողովրդավարության մեխանիզմ, փորձագետները նշում են, որ այս քվեարկության արդյունքները կանխորոշված են:
«Քվեարկությունը այնպես է նախագծված, որ բացառվի ցանկացած սպառնալիք»,- ասել է Պետրովը: «Կարծում եմ, որ պոպուլիստական ռեժիմներին խիստ բնորոշ է բացատրել ամեն ինչ մարդկանց կամքի արտահայտմամբ: Այդ պատճառով է կազմակերպվել այս ժողովրդական քվեարկությունը՝ միաժամանակ խաթարելով ժողովրդավարական մեխանիզմներն ու ինստիտուտները»,- եզրափակել է փորձագետը։
«Նախորդ ընտրությունների լայնածավալ խախտումները ցույց են տալիս, որ երբ իշխանությունները բախվում են բացահայտ պարտության, նրանք դիմում են մանիպուլյացիայի և քվեատուփերի լցոնման` ցանկալի արդյունքի հասնելու համար»,- ասել է Ռադչենկոն:
Սակայն մյուսները պնդում են, որ Պուտինի հեղինակությունը Ռուսաստանում շարունակում է 50%-ից բարձր մնալ, և որ սահմանադրական փոփոխությունների մեծ մասը, այդ թվում` նվազագույն աշխատավարձի պահպանումը, ընդունելի են մարդկանց կողմից: